solar storage banner
nextgen banner

rielli temmuz banner

nextgen banner

TÜRKİYE VE DÜNYA LİMİT AŞIM GÜNÜ

turkiye ve dunya limit asim gunu
Şimdi yalnızca yaşayan insanlar değil, gelecek nesiller de soyuluyor.

Lev Tolstoy

Eskiden Ekolojik Borç günü olarak adlandırılan “Dünya Limit Aşım Günü”; doğanın sahip olduğu ve insanların 1 yıl boyunca kullanabileceği kaynakları o yıl içerisinde tükettikleri günü bize vermektedir. Başka bir deyişle yaptığımız tüketimin dünyanın kendini yenileme hızını geçtiği gün olarak da betimleyebiliriz.

2022 için Dünya Limit Aşım günü yapılan analizler sonucunda 28 Temmuz 2022 olarak açıklandı. Bu da demek oluyor ki 1,75 dünya varmış gibi harcıyoruz kaynakları. Nasıl hesaplanıyor derseniz aşağıdaki denklem size yardımcı olacaktır.

dunya limit asim gunu 1

Limit aşım günü 1970lerden bu yana ölçülmektedir. Tablo 1’de yıllara göre limit aşım tarihlerini görebilirsiniz. Her geçen yıl takvimde bu süre biraz daha öne gelmektedir. (Tabloya baktığımızda 2020 yılı limit aşım günü 22 ağustos olarak gözükmektedir. Bunun sebebinin pandemi kaynaklı karantinalar nedeniyle yılın ilk yarısında kaynak kullanımındaki düşüşten kaynaklandığı belirtilmektedir).

dunya limit asim gunu 2

Aynı zamanda Şekil 1’de gösterilen yıllara göre dağılım grafiği de dünya kaynaklarını nasıl hunharca harcadığımızı ve bu veriler ışığında böyle harcamaya devam edersek 2030 ve 2050 yıllarında 3 dünya kaynağını tüketeceğimizi göstermektedir. Şekilde yeşil ile gösterilen alanlar bizim harcamamıza karşılık dünyanın kendini rejenere edebileceği miktarı göstermektedir. Kırmızı alanlar ise önümüzdeki yıldan harcamaya başladığımız kaynak miktarıdır. Görüleceği üzere her yıl artış göstermektedir.

dunya limit asim gunu 3

Şekil 1. 1071-2022 yılları arasında Dünya Limit Aşım Günü (4)

Küresel bazda analizler yapıldığı gibi, ülkeler bazında da Küresel Ayak İzi Ağı (Global Footprint  Network) örgütü ulusal ayak izi ve biyokapasite verilerini kullanarak hesaplamalar yapmakta. Bu hesaplamalara göre Türkiye’nin limit aşım günü 22 Haziran. Bugünden itibaren önümüzdeki 6 ay boyunca kullandığımız her doğal kaynak doğanın yeniden üretebileceğinden fazlasını tüketecek. Ve ne yazık ki Türkiye uzun zamandır dünya ortalamasına göre 1 ay daha önde. Yani kendi payımıza düşen kaynağı dünya ortalamasından daha önce ve hızlı tüketiyoruz.

Limit aşım günü bütün ülkeler için bu geçerli değil tabii. Yukarıdaki eşitliğe baktığımızda kişi başı ekolojik ayak izi kişi başı dünya biyokapasitesinden büyük olan ülkelerin limit aşım günü var. overshootday.org’un paylaştığı bilgiler ışığında 188 ülkeden sadece 50 tanesinin limit aşım günü yok. Bu 50 ülke dışında kalan tüm ülkeler sorumsuz bir şekilde tüketerek gelecek nesillerden çalmaya devam ediyor. Şekil 2’nin bize gösterdiği verilere bakıldığında gelişmiş ülkeler sınıfında olan ülkelerin limit aşım günleri en gerilerde ve işin ironik kısmı bu ülkeler sürdürülebilirlikten en çok bahseden ülkeler.  

dunya limit asim gunu 4

Şekil 2. 2022 yılı Ülke Limit Aşım günleri (4)

Pekiyi bu kadar sürdürülebilirlik konuşup, bu kadar yasalar çıkarıp bunun sonucunda bu kadar tüketici olmayı nasıl başarıyoruz? Gerçekten tükettiğimiz her şey bize gerekli mi? Bu soruları hep beraber düşünüp kafa yormalıyız, iyileştirme üzerine çalışmalar yapmalıyız.

Bununla ilgili #MoveTheDate yani tarihi ileri ötele kampanyası başlatılmış durumda. Kampanya 5 temel alana odaklanmış bunlar: dünya, şehirler, nüfus, enerji ve gıda (Şekil 3’te detaylara ulaşabilirsiniz).Girişimler, kırsal güneş enerjisi projeleri ve düşük etkili sığır eti üretiminden, döngüsel moda ve kadın sağlığına kadar uzanıyor.

dunya limit asim gunu 5

Şekil 3. #TarihiİleriÖtele kampanyasında odaklanılan 5 anahtar alan (4)

Global Footprint Network and Schneider Elektrik tarafından 2019 yılında yapılan bir araştırma, mevcut binaları enerji verimli hale getirmek ve enerjiyi karbonsuzlaştırmak dünya limit aşım günün 21 gün ileriye ötelemeye yardımcı olabilir.   Gıda israfını yarı yarıya azaltabilirsek tarih 10 gün ileri alınabilirdi. Küresel CO2'yi yarıya indirerek, tam 93 gün tasarruf edilebilir ve insanlığın et tüketimini azaltmak, tarihin 17 gün geriye alınmasına olanak verebilir.

Limit aşım tarihini ileri öteleyebilmek için hem bireysel, hem ülkesel hem de küresel olarak elimizden gelen her şeyi yapalım. Şunu unutmamalıyız ki dünya çevre günü temasında vurgulandığı gibi sadece tek dünya var. Onu düzgün kullanalım ve ona iyi davranalım.

 

Yazar: Dr. Özge SİVRİOĞLU

 

Ek Bilgiler

Ekolojik ayak izi: İnsanlığın o yıldaki doğal kaynak tüketimi

Biyokapasite: Bir coğrafi bölgenin, yenilebilir doğal kaynaklarını yıllık olarak üretme kapasitesinin göstergesidir.

Türkiye’nin 2022 limit aşım günü hesabını yapmak isteyenler için  https://data.footprintnetwork.org/#/ sitesinden alınmış veriler aşağıdadır. Sizler de siteden Türkiye ve diğer ülkelerin verilerine ulaşabilirsiniz.

Türkiye için ekolojik ayak izi: kişi başı 3,3 gha

Global biyokapasite: kişi başı 1,63 gha (global hektar)

.

Referanslar

1)  https://en.wikipedia.org/wiki/Earth_Overshoot_Day

2)  https://data.footprintnetwork.org/#/

3)  https://www.overshootday.org/solutions/

4) https://www.weforum.org/agenda/2022/06/earth-overshoot-day-human-consumption-biocapacity-ecological-footprint/

5) Yücel G. ve Kurnaz L. Yeni Gerçeğimiz Sürdürülebilirlik. Yeni İnsan Kitabevi

6)  https://www.overshootday.org/newsroom/past-earth-overshoot-days/

Tablo 1 ve Şekil 3 yanında yazan kaynaklardan Türkçeleştirilmiştir.

Pin It

Destekleyenler

Welcome in the demo